vrijdag 23 oktober 2015

Te vroeg volwassen - over parentificatie

meer info

Titel: Te vroeg volwassen. Over parentificatie.
Auteur: Marinka Kamphuis
Uitgeverij: Boom, Amsterdam
Verschenen: oktober 2015
ISBN 9789089532459
Aantal pagina's: 272
Prijs: € 24,95

"Sommige klasgenoten vinden haar te serieus en te saai; ze speelt de laatste tijd nooit meer buiten."

Als de rollen tussen ouder en kind omdraaien, heet dat parentificatie. Het nog onvolwassen kind zorgt praktisch of emotioneel gezien voor de ouder of voor de rest van het gezin. Dat klinkt als een kwalijk verschijnsel en dat is het vaak ook. Kinderen die de ouderrol op zich moeten nemen, kunnen inderdaad last krijgen van een lange lijst psychische problemen. Maar in Te vroeg volwassen laat psychotherapeut Marinka Kamphuis zien dat het veel genuanceerder ligt dan dat. Er zijn vele vormen en gradaties van parentificatie en nog meer factoren die van invloed zijn op het effect ervan. Zorgen voor een ouder kan, onder bepaalde voorwaarden, zelfs een positief effect hebben op de ontwikkeling.

"Iets doen maakt het over het algemeen makkelijker om met machteloosheid om te gaan."

Dit boek is bedoeld voor mensen die zich in deze problematiek herkennen, maar is daarnaast ook relevant voor psychologen, psychotherapeuten, orthopedagogen en andere hulpverleners, lees ik op de achterflap. Ik zie dat eerder andersom. De beschrijvingen van de verschillende risicogroepen, behandelvormen en theorieën lezen vooral als - zeer waardevolle en blikverruimende - informatie voor hulpverleners. Later in het boek volgen enkele belangrijke tips voor het herkennen en reageren op parentificatie in de omgeving, die naar mijn idee nog wat meer uitgewerkt hadden mogen worden.

"Geef het kind de mogelijkheid om te praten over zorgen of problemen, maar houd rekening met diens loyaliteiten. Te kritisch zijn kan voor het kind onveilig of op zijn minst onprettig zijn, omdat het de ouders niet zwart wil maken of verklikken."

In het voorwoord laat de auteur weten dat de praktijkvoorbeelden zijn ontsproten aan haar fantasie, hoewel gebaseerd op veelvoorkomende situaties. Dat blijft mij tijdens het lezen toch een wat gereserveerd gevoel geven. Toch kan ik me gemakkelijk voorstellen dat deze situaties levensecht zijn en vaker voorkomen dan we denken. Er zal heel wat meer leed verborgen zijn achter de gezinsproblemen die naar buiten komen. Dit boek kan er zeker aan bijdragen dat lezers de destructieve vorm van parentificatie herkennen, begrijpen en het kind kunnen steunen.

"Succesvolle overlevers hadden in hun jeugd vaak iemand die zich hun lot aantrok, bijvoorbeeld een coach, mentor of buurvrouw die zag en begreep dat het thuis allemaal niet makkelijk was."

Geen opmerkingen:

Een reactie posten