Lees- en wandeltip: 'Te gek om los te lopen'

meer info

Titel: Te gek om los te lopen. 11 waanzinnige wandelingen in de buurt van psychiatrische klinieken.
Auteurs: Ruurd van der Loo en Rutger Burgers
ISBN: 9789078641421
Uitgeverij: Gegarandeerd Onregelmatig
Verschenen: juni 2015
Pagina's: 120
Prijs: € 14,95
Bestellink

Een bijzondere wandelgids met 11 routes langs oude psychiatrische klinieken. Schitterend gelegen stukjes cultuurhistorie, gecombineerd met avontuurlijke wandelroutes. Ik loop de route rondom Vrederust in Bergen op Zoom en dat is niet mijn laatste.

In vroeger tijden werd de psychiatrie verstopt in afgelegen gebieden van Nederland om de gekte te verbergen en de maatschappij te beschermen. Maar ook omdat van een behandeling in een natuurlijke omgeving een heilzame werking werd verwacht. De tijden zijn veranderd, de psychiatrie wordt niet meer 'verstopt' maar is naar de bewoonde wereld gehaald, met als doel om te integreren in de maatschappij. Maar de oude inrichtingen liggen nog steeds op die afgelegen plekken. Het zijn brokjes cultuurhistorie midden in de natuur, die het waard zijn om te bezoeken.

De wandelgids 'Te gek om los te lopen' beschrijft elf wandelingen op en om het terrein van een psychiatrische kliniek, waarvan de meeste instellingen nog in gebruik zijn. In kaders wordt achtergrondinformatie gegeven over de geschiedenis, het landschap of een persoonlijk verhaal.

bron: gegarandeerdonregelmatig.nl

Ik loop de wandeling rondom Vrederust in Bergen op Zoom. Een bijzondere ervaring, te meer omdat deze instelling nog volop in gebruik is. De sfeer doet me denken aan mijn stageperiode bij Psychiatrisch Centrum Bloemendaal in Monster. Op dit soort terreinen zijn complete mini-maatschappijen ontstaan, met tuinen, werkplaatsen, een verpleegstersflat, kerkje en begraafplaats. Jammer maar begrijpelijk dat er op de terreinen niet gefotografeerd mag worden vanwege de privacy van de cliënten. Gelukkig staan in het boekje prachtige oude en nieuwe foto's.

bron: gegarandeerdonregelmatig.nl

Ik merk meteen de enorme rust op die uitgaat van de omgeving. Niet alleen van het terrein zelf, dat veel wegheeft van een landgoed, maar ook van de mooie natuur eromheen. Niet voor niets werd er gekozen voor deze 'prikkelvrije omgeving' voor het herstel van patiënten. In het boekje lees ik het verhaal van een Dordtse kunstenaar, die hier een groot deel van zijn leven doorbracht vanwege 'agressief en psychotisch gedrag'. Af en toe mocht hij zelfstandig naar Bergen op Zoom wandelen om nieuw schilderwaar te kopen. Waarschijnlijk liep hij over hetzelfde pad als ik. Het moet hem wel goed gedaan hebben.

De wandeling zelf vind ik minstens zo mooi als de historische achtergrond. De uitgeverij heet blijkbaar niet voor niets 'gegarandeerd onregelmatig' want de route is grotendeels onverhard, gaat langs spannende smalle paadjes en is enorm gevarieerd. Niet aangegeven, maar wel heel leuk, is de ontmoeting met deze medewandelaar:

"Aan waterkant linksaf, smal voetspoor langs water"

Ik vind het bijna jammer dat ik weer terug ben op het GGZ-terrein. Eerlijk is eerlijk, als ik een patiënt en een bezoekende familie begroet voel ik me toch een klein beetje ongemakkelijk met mijn wandelschoenen, rugzak en wandelgidsje in de hand. Ik neem mij voor om de volgende keer de route te lopen langs de inmiddels niet meer in gebruik zijnde kliniek Meerenberg in Santpoort.

Tip: Nieuwsgierig geworden naar de geschiedenis van de psychiatrie? Bezoek museum Het Dolhuys in Haarlem, tevens startpunt van een van de wandelingen uit dit boek.