Titel: Patiëntgericht communiceren in de ggz
Auteur: Remke van Staveren
ISBN: 9789058982285
Uitgeverij de Tijdstroom
Jaar: 2014
Pagina's: 258
Prijs: € 33
Een praktische gids voor iedereen die in de ggz werkt en gesprekken voert in soms lastige situaties
In mijn werk voor een patiëntenvereniging merk ik hoeveel patiënten en hun familieleden 'iets' missen in het contact met hulpverleners. Sommigen stappen gewapend met enorm veel kennis uit online en offline bronnen de behandelkamer binnen. Vaak hebben ze al tientallen tips uitgewisseld met lotgenoten via social media, die ze allemaal hebben uitgeprobeerd. Toch zijn ze vastgelopen en zijn ze op zoek naar iemand die hen nóg beter op weg kan helpen.
Wat een teleurstelling is het dan als het gesprek een richting opgaat, die niet lijkt te zijn afgestemd op hun specifieke klachten, zorgen en wensen. Er ontstaat in zo'n geval vaak een gevoel van afstand, het gevoel overgeleverd te zijn aan een therapeut waarmee eigenlijk geen 'klik' is, maar waarvan zij toch afhankelijk zijn voor hulp. Eenmaal buiten knagen nog steeds dezelfde zorgen.
Interactie
Patiëntgericht communiceren is geen eenrichtingsverkeer maar interactie, lees ik in het boek van Remke van Staveren. Het betekent kijken naar het perspectief van de patiënt. Want die wil niet alleen weten wat er met hem aan de hand is maar zich ook gekend en begrepen voelen. Dat begint al bij de openingsvraag: 'Wat kan ik voor u doen?' geeft aan dat jij als hulpverlener het werk gaat doen. 'Waar wilt u het graag over hebben?' laat zien dat je interesse toont in het perspectief van je patiënt, om daarna samen naar een oplossing toe te werken.
'Patiëntgericht' klinkt eigenlijk een beetje als een open deur. Want waar zou je als hulpverlener anders op gericht moeten zijn? Toch lag de nadruk ook in mijn opleiding (psychologie) op hele andere zaken: kennisverwerving, diagnostiek en probleemoplossing. Communiceren in de ggz is een vak apart, blijkt uit dit boek. En het levert ook wat op. Onderzoek uit de medische hoek wijst op voordelen als tevredenheid, gezondheidseffecten en therapietrouw.
Wat zeg je? En vooral: hoe zeg je dat?
Het gaat vooral om een oprechte grondhouding, legt de auteur uit. Je moet in elk geval écht menen wat je zegt, willen je interventies helpend zijn. Je sluit daarbij aan bij de stijl van communiceren die bij deze patiënt past. Zo ontstaat er makkelijker contact. Een voorbeeld: gebruik de woorden van je patiënt in plaats van vaktaal.
De ict-medewerker met dwanggedachten heeft bij wijze van spreken last van hardnekkige 'pop-ups', terwijl een overspannen beurshandelaar een tijdelijke 'recessie' of 'crash' beleeft.
Overigens merkt de auteur terecht op dat professionele bewoordingen in een later stadium wel zinvol zijn, maar haar punt is duidelijk: communiceren is contact maken. En grappig genoeg doet ze dat eigenlijk ook met mij als lezer: de tekst blijft helder, vriendelijk en vrij van betutteling of tenenkrommend communicatiejargon.
Deurknopvraag
Vervolgens krijg je als lezer voor alle mogelijke gespreks- en behandelfases talloze voorbeelden gepresenteerd waarmee je tot nieuwe inzichten kunt komen. Zelfs voor de meest lastige situaties biedt dit boek uitkomst. Hoe reageer je bijvoorbeeld op een 'deurknopvraag' ("Eh, mag ik nog even binnenkomen?") Wat doe je als je patiënt in huilen uitbarst, in paniek raakt of kritiek op jouw werkwijze heeft? En hoe ga je om met simulatie van een stoornis? Zelfs dan blijkt het mogelijk om op een respectvolle manier samen met je patiënt tot een oplossing te komen.
Kortom: dit boek is een praktische gids, waar je als hulpverlener in de ggz, al dan niet in opleiding, meteen mee aan de slag kunt. Niet alleen academici maar ook verpleegkundigen, vaktherapeuten en maatschappelijk werkers zullen inspiratie en tips vinden voor een fijn gesprek in vaak minder fijne situaties.
Over de auteur
Remke van Staveren (1966) werkte voorheen als huisarts en nu als psychiater. In 2010 publiceerde zij het boek 'Patiëntgericht communiceren. Gids voor de medische praktijk.' Op de website die hoort bij deze boeken is een gratis app te downloaden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten